Sa Imung Pagbiya

“Ang pagbiya, usahay dili ‘ta ganahan apan kinahanglan…”

Pipila sa mga lugar nga kasagaran mahitabo ang mga pinakasakit nga bahin sa atu’ng kinabuhi ang mga (1) tambalanan, kung aduna’y mga kabanay sa atu’ng pamilya nga nakigbugno sa ilahang kinabuhi, mga (2) sam-ang, kung di-in aduna’y mga minahal nato sa kinabuhi nga mitaliwan na, ug mga (3) tugpahanan, kung aduna’y minahal sa atu’ng kinabuhi nga mubiya sa nasud arun mu-bakasyon o kinahanglan biya-an ang pamilya aron mahaw-as sa kawad-on pinaagi sa pag-trabaho sa gawas sa nasud.

Apan bisan paman kung ana-a may kasakit sa mga tugpahanan, dili usab nato malimud nga sa dinhi usab masaw-an ang nagkadai-yang pagbati tali sa pamilya—ug mupatigbabaw ni-ini ang kalipay ug pag-laum nga ana-a lang gihapon sila maghuwat sa iyahang pagbalik.

Bisan wala pa ako nakasinati sa mga nasinati sa mga pamilya nga ana-ay mga kabanay nga mubiya gawas sa nasud, para nako, ma-anindut ang bili sa mga tugpahanan sa matag-tagsa ka kinabuhi sa mga ka-igsu-onan nga OFW. Kini kay mahinungdanun alang kanila lakip na ang mga pagbati nga bugtung ang mau-ng dapit lamang ang saksi nii-ning tanan. Tinu-ud nga ang mga tugpahanan kay samok ug gubut tungud sa mga pasahero nga mu-abot-biya nii-ni apan kini usab ang lugar nga ang mga tawhanung pagbati nagduwa matag gutlo ug takna.

Sa mga departure area,  imong makita ang mga pamilya nga nagbakho ug nanamilit sa ilang anak nga padung na musulud sa eroplano samtang ana-a usab sa arriving area ang mga pamilya nga dala ang mga plackards ug tarpaulin ug sul-ob ang sangko sa dunggan nga mga pahiyom sa ilang aping—naghuwat sa pag-abot sa ilahang anak.

Ang tugpahanan usab kay agi-anan nga nagsumpay sa tanang mga damgo sa kinabuhi nga atong gilaraw nga mahitabo gawas sa nasud. Nag-abli usab kini sa nagkada-iyang kahigayunan sa atu’ng mga pangandoy alang sa atong kaugalingon ug pamilya.

Dili lalim ang mahilayo sa atu’ng mahal sa kinabuhi. Dili lalim ang pila ka kilometro nga distansiya nga kung masakit ta, wala’y mu-atiman nato. Kung magu-ul ta, wala’y muhupay sa atong mga kasing-kasing. Kung mabati nato ang kaluya ug kung dili na nato kaya, wala sila nga mudasig kanato.

Apan taliwala ni-ining tanan, gihimo kining hagit sa ubang mga OFW aron magmalig-on ug madasigon kanunay kay kahibaw sila nga ana-a’y naghuwat nila sa Pilipinas, nag-antus sa kamingaw ug kahingawa.

Ang pagbiya, usahay dili ‘ta ganahan apan kinahanglan— kini alang sa atong pamilya, samtang kita nagla-um nga sa ugma-damlag ang paningkamot mubunga ra ug tam-is nga prutas nga mamahimong saw-an sa tanan.